De afgelopen week was het vaak kouder dan gebruikelijk voor de tijd van het jaar. Vooral tijdens de kerstdagen lag de temperatuur op de meeste plaatsen langdurig onder het vriespunt, in combinatie met een snijdend koude oostenwind. De lucht afkomstig uit Rusland was daarbij zeer droog, waardoor strooiacties vaak niet nodig waren. Afgelopen weekend zorgde wind uit noordelijke richtingen voor de aanvoer van vochtigere lucht, waardoor op meerdere momenten strooiacties nodig waren, vanwege rijpvorming en condensatie. Ook in de komende periode blijft het vaak aan de koude kant en nemen de neerslagkansen toe.
Kwakkelperiode
Momenteel ligt een hogedrukgebied ten zuiden van IJsland, terwijl lagedruk aanwezig is boven het westen van Rusland. In Nederland zorgt dit voor een noord- tot noordwestelijke stroming. We bevinden ons daarbij op het grensvlak tussen koude lucht ten oosten van ons en mildere oceaanlucht ten westen, wat duidelijk zichtbaar is in de onderstaande afbeelding.
Hogedruk ten zuiden van IJsland en Lagedruk in het westen van Rusland zorgt bij ons voor een enigszins vochtige stroming uit het noorden tot noordwesten. We zitten duidelijk op het scheidingsvlak tussen erg koude lucht en mildere oceaanlucht. Bron: I’m Weather
De aangevoerde lucht is relatief vochtig, waardoor af en toe regen- of buiengebieden overtrekken. Wanneer het in deze luchtsoort tijdens de nachtelijke uren tijdelijk opklaart, kan het wegdek vrij gemakkelijk tot rond het vriespunt afkoelen. Hierdoor ontstaat kans op gladheid als gevolg van opvriezing en/of condensatie- en rijpvorming. Met name in het oosten en zuiden van het land is deze kans het grootst. In het westen blijft het door de invloed van de zee doorgaans wat zachter, al blijven bruggen en viaducten ook daar gevoelig. Strooiacties zijn dan ook aannemelijk, zeker wanneer eventueel aanwezige zout is verdund door neerslag.
Vanaf donderdag nadert een lagedrukgebied dat zich ten westen van Noorwegen vormt. Dit zorgt voor een aantrekkende westelijke tot noordwestelijke wind. De kans op gladheid neemt hierdoor af, al kan de temperatuur in de nacht naar donderdag en vrijdag, vooral in het zuiden en oosten, nog steeds dicht bij het vriespunt uitkomen.
Winterse buien
Vanaf vrijdag stroomt met het lagedrukgebied geleidelijk koudere lucht richting Nederland. De temperatuur zal daardoor naar verwachting nog enkele graden dalen en rond het vriespunt gaan schommelen. De temperatuur in de bovenlucht is dan waarschijnlijk laag genoeg voor winterse neerslag, waardoor strooiacties ook in dit scenario zeer aannemelijk zijn.
Koude lucht zakt af uit het noorden richting Nederland. Daarbij is de kans op neerslag aanzienlijk, met mogelijk winters getinte buien zoals op deze afbeelding, volgens het GFS model op zondag 4 januari. Bron: I’m Weather
Wanneer het lagedrukgebied minder ver naar het zuiden afzakt en de stroming westelijker blijft, blijft het zachter. In dat geval neemt de kans op winterse neerslag, met name in de kustgebieden, duidelijk af.
Toenemende onzekerheid
In de nieuwe week blijft de koude lucht waarschijnlijk nog aanwezig. De exacte positie van hoge- en lagedrukgebieden in onze omgeving is daarbij van grote invloed op het uiteindelijke weerbeeld. Mogelijk blijft het wisselvallig, met daarbij opnieuw de nodige strooiacties.
Indien zich een hogedrukgebied ontwikkelt - waar enkele weermodellen op hinten - kunnen de temperaturen verder dalen, maar wordt het tegelijkertijd droger. Dit zou het aantal noodzakelijke strooiacties juist kunnen beperken. Later in de week neemt de kans op meer westelijke winden toe, wat kan leiden tot een tijdelijke verzachting. Een overtuigende west- of zuidwestcirculatie lijkt voorlopig niet aan de orde, zoals ook goed zichtbaar is in de temperatuurpluim hieronder.
Op langere termijn lijken de temperaturen langzaam weer wat op te lopen, al blijft dit onzeker.
-1.png?width=760&height=359&name=eps_pluim_tt_06260%20(3)-1.png)
De pluim laat duidelijk de koudere nachten zien aan het begin van de periode waarin de temperatuur rond het vriespunt ligt. Vanaf het weekend is een dalende trend te zien, met dan kans op winterse buien. Later lijken de temperaturen langzaam weer op te lopen, maar dit is nog onzeker.
Alles bij elkaar wijst het erop dat het de komende periode kouder dan gebruikelijk blijft. Daarbij is het zeer waarschijnlijk dat meerdere strooiacties nodig zullen zijn om de wegen veilig te houden.
