Het is dit jaar alweer vijftien jaar geleden dat Nederland voor het laatst een uitgesproken koude decembermaand beleefde. De gemiddelde temperatuur over december 2010 bedroeg in De Bilt -1,1 °C, tegenover een normaal van 4,0°C. Tijdens deze maand viel op meerdere dagen sneeuw van betekenis, waaronder op 17 december. Het strooizout raakte in de loop van de maand op steeds meer plaatsen zelfs op, waardoor aan het einde van december alleen de hoofdwegen nog goed begaanbaar waren.
Hogedruk in de buurt van Groenland
De oorzaak van deze winterse decembermaand lag voor een belangrijk deel bij een omvangrijk en krachtig hogedrukgebied boven en nabij Groenland. Hierdoor werd met aanhoudende noordelijke winden zeer koude lucht vanuit de poolstreken naar Nederland aangevoerd. Die koude lucht kwam boven de nog relatief warme Noordzee terecht en vormde zo het ideale recept voor het ontstaan van talrijke buien(gebieden). De atmosfeer was koud genoeg voor winterse neerslag, die in veel gevallen als sneeuw viel en bleef liggen.
Sneeuwsituatie 17 december 2010
Hoewel er gedurende vrijwel de hele maand in grote delen van Nederland een sneeuwdek aanwezig was, sprong de situatie van 17 december er duidelijk uit. Op die dag zorgde een zwakke wind uit noordelijke richtingen voor de aanvoer van zeer koude lucht. Een kleine storing trok vanaf de Noordzee vooral over het westen van het land en veroorzaakte in de middag en avond zware sneeuwbuien. Deze buien verplaatsten zich slechts langzaam en clusterden bovendien, waardoor lokaal grote hoeveelheden sneeuw vielen.
Doordat de Noordzee relatief warm was en de bovenlucht zeer koud, ontstond een ideale voedingsbodem voor intensieve sneeuwbuien. Vooral in Noord- en Zuid-Holland en in Zeeland viel plaatselijk tot wel 20 centimeter sneeuw in korte tijd, terwijl in het noorden, oosten en zuiden van het land nauwelijks sneeuw van betekenis viel. Dit leidde tot een enorm verkeersinfarct in het westen van het land: de avondspits van die dag staat zelfs in de top tien van drukste spitsen aller tijden in Nederland. Op het hoogtepunt bedroeg de totale filelengte maar liefst 753 kilometer. Op veel plaatsen stonden mensen tot diep in de nacht vast op de snelwegen.
Later in de avond en nacht werd het in grote delen van het land droog. Alleen in Zeeland viel toen nog enige sneeuw.
Gemeten sneeuwhoogte op 18 december 2010 om 08.00 uur.
Ook de dagen erna regelmatig sneeuw
Na 17 december volgde een aanhoudende vorstperiode, waarbij de temperatuur in De Bilt niet meer boven het vriespunt uitkwam. Daarbij bleef het regelmatig sneeuwen, onder meer op 23 en 24 december, vooral in het zuidoosten van het land. Kerstmis verliep in het grootste deel van Nederland wit, met in De Bilt de achtste witte kerst sinds het begin van de metingen in 1901. In Limburg lag lokaal zelfs bijna 40 centimeter sneeuw.
