Gladheid op de wegen kan op verschillende manieren ontstaan. Eén van de meest voorkomende vormen van gladheid is condensatiegladheid. In deze blog leggen we kort uit wat dat is en hoe je het het beste kunt bestrijden.
Luchtvochtigheid
Het is een mooie zonnige winterdag, de wegen zijn gortdroog en niets lijkt een rustige, ongestoorde nacht voor de gladheidsbestrijders nog tegen te kunnen gaan. Dat kan weleens een misvatting zijn. Ja, zoals we allemaal weten is er voor gladheid twee dingen nodig; vocht en een wegdektemperatuur onder het vriespunt. Na een zonnige dag volgt een heldere nacht en duikt de temperatuur razendsnel onder het vriespunt. Ook de wegdektemperatuur duikt al vrij snel onder het vriespunt en is aan de eerste voorwaarde voldaan. De wegen waren overdag echter kurkdroog, dus het moet wel heel raar lopen wil het nog tot gladheid komen.
Of de wegen droog blijven of dat er toch vocht op de weg kan komen, hangt vooral af van de luchtvochtigheid en de daaraan gerelateerde dauwpuntstemperatuur. Komt de lucht uit het oosten dan betekent het vaak dat we te maken hebben met hele droge lucht; dat wil zeggen een laag dauwpunt. De kans dat droge wegen dan nog nat worden is wel heel klein. Vaak ligt het dauwpunt rond de -10 graden en de wegen zullen niet vaak tot -10 af kunnen koelen. En zolang de wegdektemperatuur boven de dauwpuntstemperatuur blijft vindt er geen vochttoevoer van de lucht naar de weg plaats en blijven de wegen kurkdroog. Voor meer informatie over het dauwpunt kan je deze blog nog eens lezen.
Overigens kan het nog wel eens gebeuren dat er dan condensatie of rijp op bruggen kan plaatsvinden. Bruggen hebben geen ondergrondswarmte en kunnen veel verder afkoelen. Mogelijk dat deze dan wel onder de dauwpuntstemperatuur uit kunnen komen.
De luchtvochtigheid hangt sterk af van de aangevoerde luchtsoort.
Een andere situatie is het als de aangevoerde lucht uit het westen komt. Deze lucht is vaak een stuk vochtiger, wat een hoger dauwpunt betekent. Bij een koude nacht waarbij de wegdektemperatuur snel daalt en het dauwpunt vrij hoog is kan al snel condensatie optreden. Die eens zo droge weg kan dan vrij snel nat worden (wat ook weer afhangt van hoe groot het verschil tussen wegdek en dauwpunt zijn; hoe groter, hoe sneller vocht naar de weg getransporteerd wordt).
Bij wegdektemperaturen boven nul betekent het nog geen gevaar, maar zijn de wegen wel nat. Koelt het wegdek uiteindelijk af tot onder nul dan heb je kans dat het vocht gaat bevriezen. Vindt dit proces plaats bij een wegdektemperatuur onder het vriespunt dan vormt zich rijp op de weg. Als eerste zal dit gebeuren op bruggen of viaducten en vervolgens kan er ook op wegen met een ondergrond rijpvorming plaatsvinden.
Bij condensatiegladheid spelen de dauwpuntstemperatuur en de wegdektemperatuur een grote rol.
Hoe te bestrijden?
Condensatiegladheid is in feite vrij makkelijk te bestrijden. Is het vrij zeker dat 's nachts condensatie gaat optreden en blijft het droog dan is het meestal aan te raden om in de avonduren een preventieve strooiactie uit te voeren. Er ligt dan zout op de weg wat rijpvorming kan bestrijden. Het is en blijft wel belangrijk dat het zout met het vocht kan gaan mengen door bijvoorbeeld verkeer. Met name de eerste auto's kunnen dan alsnog enige gladheid ervaren, maar dat is meestal niet te voorkomen. Zodra het ingewerkt is, verdwijnt de kans op gladheid. In de nachten kan het nog weleens gebeuren dat zich dan rijpkristallen op zout gaan hechten. Ook in dit geval is menging de remedie. Lees deze blog nog eens over rijp op zout.
Vindt er veel condensatie of rijp plaats dan wil het zout nog weleens zoveel verdunnen dat er extra acties nodig zijn. Dit gebeurt niet vaak, maar mocht het zover komen dan neemt onze weerkamer altijd tijdig contact met u op.
Infoplaza heeft een speciale videoreeks gemaakt waarin de verschillende soorten gladheid worden uitgelegd. Bekijk ze hier.
Strooiheld van het jaar verkiezing
Voor de tweede keer achter elkaar organiseert Infoplaza de Strooiheld van het jaar-verkiezing. Hierin worden gladheidsbestrijders in het zonnetje gezet. Wie verdient het volgens jou om de titel 'Strooiheld van het jaar 23/24' te krijgen? Laat het ons weten en wie weet wordt jouw collega winnaar!
