Afgelopen zondag trapten Transdev en Keolis samen de nieuwe concessie af in de Provincie Utrecht. Voor Transdev is het tevens de start van de nieuwe concessie Hoeksche Waard - Goeree-Overflakkee (HWGO). Om de meest afgelegen plekken ook van OV te voorzien op loopafstand speelt flexibel vervoer een belangrijke rol. Binnen deze regio’s gaat het hierbij om haltetaxi’s (U-Flex en HWGO) en belbussen (HWGO).
Sinds de start van deze concessies plan, boek en betaal je flexvervoer in de apps van U-OV en Transdev, apps die Infoplaza Mobility ontwikkelt. Een belangrijke volgende stap in de ontwikkeling van ons i’m planner platform. We hebben een aantal slimme dingen aan het I’m planner platform toegevoegd die we graag nader toelichten.
Haltetaxi
Met een haltetaxi is het mogelijk om binnen een gedefinieerd gebied van halte naar halte te reizen. Er geldt geen dienstregeling, dat betekent dat je op elk moment binnen de beschikbaarheidstijden een rit kunt boeken. Wel wordt hierbij een tijdsvenster van 15 minuten aangehouden waarin de taxi je daadwerkelijk komt oppikken. Daarnaast kan de taxi je ook met een omweg naar je bestemming brengen.
Het is ook mogelijk om flexvervoer aansluitend op het OV te plannen. In dat geval wordt er gepland op een gegarandeerde aankomsttijd, maar kan het systeem je ook tot 15 minuten eerder laten aankomen op het overstappunt om de overstap betrouwbaarder te maken. Dit alles maakt het een minder goed voorspelbaar product dan een reguliere bus waar er best een grote kans is dat je een lange tijd op de halte staat te wachten.
Belbus
Een belbus lijkt meer op reguliere vormen van OV omdat er wel lijnen en een dienstregeling met vaste vertrektijden zijn. Het enige verschil met het reguliere OV is dat de bus (of preciezer taxi) alleen rijdt als die minstens een uur van tevoren geboekt wordt. Voordeel van dit systeem is dat het makkelijker is om het precies aan te laten sluiten op het reguliere OV en om in het voertuig meerdere reizigers te vervoeren, wat de uitvoering goedkoper kan maken.
Plannen
Om flex en regulier OV naadloos in elkaar te laten gaan is het belangrijk dat flex op een correcte manier gemodelleerd wordt. Bestaande systemen modelleren de haltetaxi vaak met een virtuele dienstregeling. Dat wil zeggen dat het gemodelleerd wordt als een reguliere bus die op aanvraag komt, dat komt echter helemaal niet overeen met hoe deze systemen bedoeld zijn te werken en dat resulteert in de volgende problemen:
- Soms is een overstap noodzakelijk wanneer een virtuele dienstregeling wordt gebruikt, terwijl het ook toegestaan is om rechtstreeks te reizen.
- Soms komt er elke minuut een resultaat terug in het advies, terwijl er eigenlijk maar één optie is.
- Er wordt geen rekening gehouden met dat je minstens een x tijd (vaak een uur) van tevoren moet reserveren.
- Er wordt geen duidelijkheid gegeven over de onzekerheid in de planning van flex. Hierdoor wordt er niet voldoende speling gehouden op het moment dat je bijvoorbeeld flex in de first-mile van regulier OV gebruikt.
- Soms is het ook mogelijk om direct van het regulier OV gebruik te maken door bijvoorbeeld 15 minuten te (deel)fietsen of te wandelen; voor fitte mensen is dit vaak een beter alternatief. Vaak worden deze alternatieven niet gedeeld.
Om dit goed te kunnen illustreren hieronder twee voorbeelden:
Voorbeeld 1
In het advies van een andere reisplanner aan de linkerkant lijk je te moeten overstappen van het ene flex voertuig op het andere flex voertuig. Dat is niet het geval: volgens de regels van U-flex in Houten mag je direct reizen tussen deze haltes, tevens is er een halte op slechts 3 minuten van de startlocatie die je ook mag gebruiken. Ook wordt er geen rekening gehouden met dat je minstens een uur van tevoren moet reserveren. Direct daarnaast zie je het advies wat de I’m planner geeft in de U-OV app.
Een tweede voorbeeld is in de provincie Gelderland rondom Apeldoorn, daar wordt de indruk gewekt alsof er elke minuut een reisoptie is, terwijl er feitelijk maar één reisoptie is:
Dit voorbeeld raakt gelijk aan een ander probleem en dat is dat informatie over flex vaak nog niet beschikbaar is als open data. Daarom weet de I’m planner niet dat je in dit gebied in plaats +20 minuten lopen ook gebruik kunt maken van flex om in Apeldoorn te komen. In het afgelopen jaar heeft de Provincie Noord-Brabant mooie stappen gezet om flex beter te modelleren en beschikbaar te maken via de NeTEx-Flex standaard. Deze data is sinds een aantal maanden voor iedereen beschikbaar als open data via het NDOVLoket. Nu we deze functionaliteit hebben opgeleverd die al ‘NeTEx-Flex ready is’, is het onze ambitie om op korte termijn ook de flex systemen in Brabant aan onze planner toe te voegen.
In de I’m planner app experimenteren we met het weergeven van reisinformatie op een andere manier. Hierdoor wordt het mogelijk om naast flex ook andere alternatieven prominenter te adviseren. Een mooi voorbeeld is om in de avonduren een rit van Rotterdam Centraal naar het kantoor van Infoplaza te plannen. Omdat dit kantoor op een bedrijventerrein gelegen is, rijdt er in de avonduren geen regulier OV.
De eerste optie is alleen gebruik maken van regulier OV en dan 29 minuten lopen, de tweede optie is met flex vervoer in het laatste stuk, en de derde en tevens het snelste advies is om het laatste stukje met de OV-fiets te doen. Maatschappelijk gezien ook een interessante optie omdat de kosten veel lager zijn dan het uitvoeren van een flex dienst en het tevens de reiziger meer vrijheid geeft.
Boeken en betaal module
Naast de ontwikkelingen in de planner hebben we ook een boek en betaal module ontwikkeld die naadloos aansluit op de reisadviezen die terugkomen uit onze planner. Deze module maakt de boekingen in het boekingssysteem, zorgt ervoor dat er betaald kan worden en koppelt ze aan een gebruikersaccount, ook is het mogelijk om geplande ritten in te zien en ritten te annuleren. De volledige flow om een rit te boeken ziet er vanuit reizigersperspectief als volgt uit:
En dit is hoe het technische werkt achter de schermen. In dit project hebben we samengewerkt met het systeem van Opt1dev, deze koppeling werkt met een api die op TOMP geïnspireerd is. Wat we nog graag willen verbeteren is de communicatie naar de reiziger hoe laat de taxi daadwerkelijk komt en het mooiste zou zijn als je ook op een kaart kunt laten zien waar jouw taxi op dit moment is.
Technisch gezien hebben we in de afgelopen periode een enorme stap gezet met deze integratie, en in het bijzonder in de combinatie van flex met regulier OV. Of de theorie in de praktijk ook goed uitwerkt moet de komende tijd blijken (een praktijktest met onze collega’s met U-Flex in Houten ging gisteren niet zoals verwacht). Bij deze wil ik daarom ook een oproep doen aan een ieder die zich bezighoudt in de publieke mobiliteit om het vooral zelf een keer uit te gaan proberen en te ervaren.
In de omgeving van Utrecht kun je dat doen met de U-OV app https://www.u-ov.nl/reisinformatie/u-ov-app in de Hoeksche Waard en Goeree-Overflakkee kan dat met de @Transdev app https://www.transdev.nl/nl/reisinformatie/@transdev-app. Interessant om ook eens te proberen is de I’m planner, dat kan via download.implanner.nl.
